استاندارد مدیریت کیفیت
خانواده ایزو ۹۰۰۰ با توجه به جنبه‌های مختلف مدیریت کیفیت، حاوی برخی از شناخته‌شده‌ترین استانداردهای ایزو از جمله ایزو ۹۰۰۱ است. برای آگاهی از اینکه ایزو ۹۰۰۱ چیست باید بدانید که این استاندارد یک ابزار قدرتمند برای بهبود کسب‌و‌کار است که چارچوب‌ها و راهنمایی‌های لازم را برای کمک به سازمان جهت برآورده‌کردن انتظارات قانونی ارائه می‌دهد. در این مقاله با ایزو ۹۰۰۱، مزایا و اصول مدیریتی مرتبط با آن آشنا خواهید شد.
ایزو ۹۰۰۱ (ISO 9001) استاندارد بین‌المللی سیستم‌های مدیریت کیفیت است که اولین بار در سال ۱۹۸۷ توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) منتشر شد و یکی از متداول‌ترین ابزارهای مدیریتی در جهان است. چنین استانداردی، الزامات QMS (استاندارد مدیریت کیفیت) را برای پیاده‌سازی در شرکت برای ارائه محصولات یا خدمات به مشتری برآورده می‌کند. همچنین رضایت مشتری را بهبود داده و در افزایش کیفیت و درآمد نقش دارد.
سیستم‌های مدیریت کیفیت، پایه و اساس فعالیت‌های تضمین کیفیت هستند. برای آگاهی از این که iso 9001 چیست باید بدانید که این استاندارد برای کمک به سازمان‌ها طراحی شده تا با ارائه چارچوبی به آن‌ها اطمینان دهد که نیازهای مشتریان و سایر ذینفعان را برآورده می‌کنند. برای دریافت ایزو ۹۰۰۱ یک شرکت باید الزامات مندرج در استاندارد این ایزو را رعایت کند.
استاندارد فعلی ایزو ۹۰۰۱ چیست؟
جدیدترین ویرایش استاندارد مدیریت کیفیت ایزو ۹۰۰۱، ISO 9001:2015 است که در سال ۲۰۱۵ منتشر و از سپتامبر ۲۰۱۸ جایگزین ISO 9001:2008 شده است. این تجدید‌نظر به‌روز شامل بسیاری از فرآیندهای بازنگری قبلی استاندارد، با تمرکز بیشتر بر تفکر مبتنی بر ریسک و درک زمینه سازمان است. هدف نسخه ۲۰۱۵ این استاندارد ارائه مزایایی است که نسخه ۲۰۰۸ به طور خلاصه به آن اشاره کرده یا قبلا ارائه نکرده است. به طور کلی استاندارد ISO 9001:2015 :
- تمرکز بیشتری بر تفکر مبتنی بر ریسک دارد.
- این استاندارد از ساختاری مشابه سایر استانداردهای سیستم مدیریت ایزو پیروی کرده و یکپارچه‌سازی سیستم را بسیار آسان‌تر می‌کند.
- مدیریت زنجیره تامین را به طور موثرتری مورد توجه قرار می‌دهد.
- تاکید بیشتری بر رهبری مشارکتی دارد.
- کمک می‌کند تا به ریسک‌ها یا فرصت‌ها به شیوه‌ای ساختارمندتر در سازمان‌ها رسیدگی شود.
- از زبان ساده‌تری با ساختار و اصطلاحات مشترک استفاده می‌کند.
- برای سازمان‌های خدماتی و دانش‌محور کاربرپسندتر سازگار شده است.
مزایای ایزو ۹۰۰۱ چیست؟
ایزو 9001 یک استاندارد بین‌المللی شناخته‌شده برای ایجاد، پیاده‌سازی و حفظ یک سیستم مدیریت کیفیت برای یک شرکت است. این استاندارد برای همه شرکت‌ها با هر اندازه و ساختاری قابل استفاده است. در واقع ایزو ۹۰۰۱ به عنوان مبنایی برای هر شرکتی شناخته می‌شود که به سیستمی برای اطمینان از رضایت مشتری خود نیاز دارد. به همین دلیل بسیاری از شرکت‌ها این گواهی را از تامین‌کنندگان خود می‌خواهند. پس ایزو ۹۰۰۱ آن‌قدر استاندارد ضروری و تاثیرگذاری است که وقتی اغلب گروه‌های صنعتی می‌خواهند استانداردهای صنعتی خود را ایجاد کنند، از آن به عنوان یک مبنا استفاده می‌کنند.
سیستم مدیریت کیفیت ایزو ۹۰۰۱ به سازمان کمک می‌کند تا فرآیندهای خود را ساده کند، خطاها را کاهش دهد و ارتباطات داخلی را بهبود بخشد. شرکت‌هایی که این رویکرد را اتخاذ می‌کنند، از افزایش روحیه کارکنان، بهبود رضایت مشتری و درآمد بالاتر بهره‌مند خواهند شد. به طور خلاصه می‌توان گفت از طریق صدور گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ نشان می‌دهید که سازمان شما مشتری‌مدار و متعهد به ارائه خدمات با کیفیت بالا است. در ادامه مهم‌ترین مزایای استفاده از استاندارد ایزو ۹۰۰۱ آمده است:
افزایش بهره‌وری
با پیروی از بهترین روش کار و تمرکز بر کیفیت می‌توانید هزینه‌ها را کاهش دهید.
افزایش درآمد
از طریق شهرت ایزو ۹۰۰۱ می‌توانید مناقصه‌ها و قراردادهای بیشتری را برنده شوید و با کارآمدی بالاتر، مشتریان بیشتری را حفظ کنید. این کار به تکرار سفارش‌های بیشتر و افزایش درآمد هم کمک می‌کند.
ارتقای رضایت مشتری
با درک نیازهای مشتریان و کاهش خطاها، اعتماد آن‌ها را نسبت به توانایی خود در ارائه محصولات و خدمات افزایش خواهید داد.
بهبود روابط تامین‌کننده
گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ تضمین می‌کند که فرآیندهایی با بهترین عملکرد وجود دارد تا به زنجیره تامین کارآمدتر کمک کند. صدور این گواهینامه اعتماد تامین‌کنندگان را به فرآیندهای سازمان افزایش خواهد داد.
بهبود روحیه کارکنان
با بهبود ارتباطات داخلی، اطمینان حاصل می‌کنید که همه با یک دستور و چارچوب کلی کار می‌کنند.
هفت اصل مدیریت کیفیت پشت الزامات ایزو 9001
آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که چرا استاندارد ایزو ۹۰۰۱ دارای برخی الزامات است؟ یا فکر کرده‌اید که چرا یک الزام به این شکل بیان می‌شود؟ با درک اصول اصلی استاندارد می‌توانید الزامات را بهتر درک کرده و روی اجرای موفق‌تر الزامات در سیستم مدیریت کیفیت خود کار کنید. هفت اصل مدیریت کیفیت (QMP) وجود دارد که الزامات ایزو ۹۰۰۱ برای سیستم‌های مدیریت کیفیت بر اساس آن‌ها است. این اصول به ترتیب خاصی ارائه نمی‌شوند؛ چون همه آن‌ها برای اجرای یک سیستم مدیریت کیفیت خوب به یک اندازه مهم هستند. این اصول عبارتند از:
QMS1 – تمرکز بر مشتری
از آن‌جا که تمام هدف یک شرکت ارائه محصول یا خدمات به مشتریان است، تمرکز بر مشتری به عنوان عنصر اصلی شناخته می‌شود. این کار با شناخت مشتری و نیازهای آن‌ها شروع می‌شود. اطمینان از برقراری ارتباط با مشتریان در طول فرآیند و اندازه‌گیری رضایت مشتری به عنوان روشی برای اندازه‌گیری این که الزامات برآورده شده‌اند یا خیر، در نظر گرفته می‌شود.
QMS2 – اهمیت رهبری در سطوح بالای مدیریت
بارها گفته شده که اگر سطوح بالای مدیریتی پشت اجرای طرح‌های مبتنی بر مدیریت کیفیت نباشند، قطعا با شکست مواجه خواهند شد. به عبارت دیگر هر چه سطوح بالای مدیریتی در QMS مشارکت بیشتری داشته باشند، شانس موفقیت بیشتر و نتیجه نهایی بهتر خواهد بود. اگر مدیریت ارشد که مسئول کنترل جریان اصلی سازمان است، بتواند مزایای این سیستم را ببیند، احتمال استفاده از آن به بهترین نحو فراهم می‌شود.
QMS3 – تعامل افراد
این مهم است که افراد در سراسر سازمان، به ویژه در دنیای رقابتی در حال رشد ما ارزش ایجاد کنند. برای اطمینان از این امر، QMS باید بر شایستگی افراد تمرکز کرده و به آن‌ها کمک کند تا در فرآیندهای ایجاد ارزش مشارکت کنند. با داشتن افراد توانمند و درگیر در سازمان، این امر می‌تواند به نیروی محرکه‌ای برای تحقق اهداف سازمان تبدیل شود.
QMS4 – رویکرد فرآیند
تلاش برای درک، کنترل و بهبود یک سیستم کلی اغلب می‌تواند پیچیده باشد. با این حال، با نگاه کردن به سیستم کلی به عنوان فرآیندهای مرتبط کوچک‌تر می‌توانید تلاش خود را به سمت نتایج سازگارتر و قابل پیش‌بینی‌تر فردی متمرکز کنید. کنترل و بهبود فرآیندهای فردی می‌تواند راه بسیار آسان‌تر و موثرتری برای کنترل و بهبود کل سیستم باشد.
QMS5 – بهبود
شرکت‌هایی که در یک بازار رقابتی راکد باقی می‌مانند، به سرعت تحت کنترل رقبای خود قرار می‌گیرند. برای مقابله با این فشار، شرکت باید در زمینه کاهش هزینه و حفظ سهم بازار بهبود یابد. این به شرکت‌ها اجازه می‌دهد به تغییرات در شرایط داخلی یا خارجی واکنش نشان دهند تا اهداف و فرصت‌های جدیدی ایجاد کنند. چنین اهدافی باید برنامه‌ریزی‌شده و هوشمند (ویژه، قابل اندازه‌گیری، قابل دست‌یابی، واقع‌بینانه و مبتنی بر زمان) باشند.
QMS6 – تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد
به نظر می‌رسد که شرکت‌ها با تصمیم‌گیری بر اساس تجزیه و تحلیل و ارزیابی داده‌ها به جای تصمیم‌گیری‌های غریزی، احتمالا به نتایج مطلوب‌تری می‌رسند. به همین دلیل است که در الزامات ایزو 9001 بر نظارت و اندازه‌گیری تمرکز شده است. برای این که بدانیم یک فرآیند به درستی کار می‌کند به داده‌های کافی نیاز داریم. برای برنامه‌ریزی و ارزیابی بهبودها، این داده‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. به همین دلیل، حفظ سوابق خوب برای تسهیل سایر اصول مدیریت کیفیت بسیار مهم است.
QMS7 – مدیریت روابط
از آن‌جا که تعامل با اشخاص ذینفع مانند مشتریان، کارکنان و تامین‌کنندگان می‌تواند بر عملکرد یک سازمان تاثیر بگذارد، مدیریت این روابط بسیار مهم است. تمرکز اغلب بر مدیریت روابط با شبکه تامین‌کننده است؛ اما حفظ روابط همه طرف‌ها برای بهینه‌سازی تاثیر آن‌ها بر سازمان و ایجاد موفقیت پایدار مهم‌تر به نظر می‌رسد.
نتیجه‌گیری
ایزو ۹۰۰۱ یک استاندارد بین‌المللی سیستم مدیریت کیفیت است. این استاندارد توسط سازمان‌ها برای نشان‌دادن توانایی خود در ارائه مداوم محصولات و خدماتی که نیازهای مشتریان و مقررات را برآورده می‌کند، استفاده می‌شود. ایزو ۹۰۰۱ توسط بیش از یک میلیون سازمان در سراسر جهان پذیرفته است و برای نظارت مستمر بر مدیریت و بهبود کیفیت محصولات و خدمات استفاده می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید ایزو ۹۰۰۱ چیست یا درمورد انواع ایزو و کابرد آن‌ها بیشتر بخوانید می‌توانید به وب‌سایت ما مراجعه کنید. ضمنا برای دریافت گواهی ایزو و سایر خدمات مرتبط می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.